Tình hình áp dụng ISO 14001 tại Việt Nam và thế giới

Ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và hàng loạt hệ lụy đi kèm là những vấn đề mà cả thế giới đang cùng nhau giải quyết. Việt Nam có đường bờ biển dài và nằm gần đường xích đạo nên chịu tác động tiêu cực nhất của vấn đề môi trường.

Tiêu chuẩn ISO 14001 được phát triển bởi Ủy ban kỹ thuật TC 207 - một bộ phận được thành lập vào năm 1993 bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO). Bộ phận này chuyên phát triển các tiêu chuẩn hệ thống quốc tế. hệ thống quản lý môi trường. Điều này bao gồm ISO 14001 - một tiêu chuẩn trong bộ tiêu chuẩn ISO 14000 về hệ thống quản lý môi trường. Trên thực tế, tiêu chuẩn ISO 14001 đã được tổ chức ISO ban hành lần đầu tiên từ năm 1996. Mục đích của tiêu chuẩn này là tạo ra sự phát triển cân bằng từ ba yếu tố môi trường, xã hội và kinh tế.

Ba trụ cột của phát triển bền vững này cũng có nghĩa là các nhu cầu của hiện tại được đáp ứng mà không làm ảnh hưởng đến việc thỏa mãn các nhu cầu của thế hệ tương lai. Vì vậy, việc áp dụng ISO 14001 tại Việt Nam liên quan trực tiếp đến sức ép về các vấn đề liên quan đến môi trường.

Như đã nêu, tiêu chuẩn ISO 14001 được ban hành lần đầu tiên vào năm 1996. Phiên bản đầu tiên được phát triển sau khi Tổ chức ISO công nhận thành công của việc triển khai tiêu chuẩn ISO 9000 đối với hệ thống quản lý chất lượng. Bản thân tiêu chuẩn ISO 9000 cũng là cơ sở cho việc xây dựng các tiêu chuẩn hệ thống quản lý ISO sau này.

Năm 2004, tổ chức ISO đã sửa đổi một số nội dung trong tiêu chuẩn về hệ thống quản lý môi trường và ban hành phiên bản tiếp theo. Không dừng lại ở đó, phiên bản 2015 chính thức thay thế phiên bản 2004 vào ngày 14/09/2015.

ISO 14001: 2015 là phiên bản mới nhất có hiệu lực vào thời điểm hiện tại. Tiêu chuẩn này áp dụng các cấu trúc nội dung và thông tin mới nhất phù hợp với thời đại. Thông thường, cấu trúc cấp cao của HLS cho phép tích hợp các hệ thống quản lý với nhau; Chu trình PDCA để cải tiến liên tục hệ thống hoặc tư duy vòng đời sản phẩm…

Lý do thành công trong việc mở rộng áp dụng chứng nhận ISO 14001 ở nhiều quốc gia trên thế giới với các nền kinh tế khác nhau, trình độ phát triển và đặc điểm văn hóa khác nhau nằm ở những lợi ích và thực tế. . Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý môi trường có tính linh hoạt cao, cho phép áp dụng cho mọi tổ chức không phân biệt quy mô và loại hình. Các doanh nghiệp nên tham gia khóa học đào tạo ISO 14001 để có thể hiểu rõ và áp dụng nhanh nhất.

Từ các tập đoàn đa quốc gia đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tất cả đều có thể xác định mục tiêu môi trường để xây dựng hệ thống quản lý môi trường cho riêng mình. Thống kê cho thấy, Nhật Bản là quốc gia sở hữu số lượng chứng chỉ ISO 14001 nhiều nhất.

Tiếp theo là Trung Quốc và các nước Châu Âu. Điều này đã cho thấy sự phổ biến của ISO 14001 trên phạm vi toàn cầu. Việc áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001 ảnh hưởng rất lớn đến vị thế của tổ chức trên thị trường trong nước cũng như quốc tế. Ở nhiều nơi, tiêu chuẩn ISO 14001 giống như giấy thông hành trong cuộc đấu giá.

Các tổ chức, thay vì bắt buộc phải thực hiện, đã tự áp dụng để đạt được chứng chỉ ISO 14001. Hàng loạt doanh nghiệp từ quy mô nhỏ đến lớn thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau đã và đang xây dựng hệ thống. quản lý môi trường để vừa đảm bảo phát triển bền vững vừa có vị thế trên trường quốc tế.

Thống kê cho thấy sau khoảng 10 năm kể từ lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam, chứng chỉ ISO 14001 đã được cấp cho khoảng 6000 doanh nghiệp lớn nhỏ. Các tổ chức còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai.

Hiện nay, Việt Nam vẫn còn thiếu các chính sách hỗ trợ của nhà nước trong việc áp dụng các tiêu chuẩn để nâng cao năng suất và chất lượng. Chính sách môi trường chưa thống nhất với chính sách phát triển chung của tổ chức, chưa kết hợp được mục tiêu môi trường với mục tiêu phát triển chung của tổ chức.

Hơn nữa, đánh giá nội bộ - một trong những yêu cầu quan trọng nhất của tiêu chuẩn ISO 14001 vẫn chưa được thực hiện một cách hiệu quả. Tất cả đều gây khó khăn cho tổ chức trong quá trình thực hiện.

Ngày 13/5/2019, Chính phủ ban hành Nghị định số 40/2019 / NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường. Theo đó, tất cả các tổ chức trong tất cả các lĩnh vực siêu cấp phải áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001 2015 trước ngày 1 tháng 1 năm 2020.